Psychoterapia oparta
na mentalizacji

Terapia Oparta na Mentalizacji (MBT – Mentalization Based Treatment) to nurt psychoterapeutyczny o potwierdzonej naukowo skuteczności stworzony  przez Petera Fonagy’ego i Anthony’ego Batemana wraz z współpracownikami z Anna Freud Centre w Londynie.

MBT wywodzi się z koncepcji psychodynamicznych, zwłaszcza tych opierających się na Teorii Więzi. Metoda ta ma również swoje korzenie we współczesnej psychotraumatologii – zaburzenia osobowości są tu rozumiane jako konsekwencja poważnej traumy relacyjnej i powstałego na jej skutek złożonego PTSD (complex PTSD).

Zarówno ta teoria, jak i metoda pracy korzysta również z elementów psychoterapii poznawczo-behawioralnej i systemowej.

W ostatnich latach MBT coraz częściej opisywane jest jako podejście transparadygmatyczne, czyli takie z którego skutecznie w stanie są korzystać klinicyści o różnorakim podstawowym wyszkoleniu terapeutycznym.

Takiemu myśleniu sprzyja fakt, że słaba zdolność do mentalizacji jest wspólna dla wszystkich zaburzeń osobowości, w związku z czym koncentracja na wzmacnianiu tej funkcji u pacjentów (zarówno dorosłych, jak i młodzieżowych), może być ćwiczona i doskonalona przez klinicystów pracujących w różnych szkołach psychoterapeutycznych.

MBT powstała pierwotnie jako propozycja zwiększenia skuteczności terapii osób z zaburzeniami ze spektrum borderline (BPD – Borderline Personality Disorder). W tym zakresie MBT ma wielokrotnie udowadnianą skuteczność – Cohrane Reviev z 2020 roku wskazuje ten paradygmat jako jeden z najbardziej skutecznych w leczeniu pacjentów z głębokimi zaburzeniami osobowości (zwłaszcza w zakresie ograniczania ryzyka samobójczego, samouszkodzeń oraz wyraźnej poprawy ogólnego komfortu życia i relacji interpersonalnych).

Obecnie MBT jest z powodzeniem stosowane na całym świecie w pracy z pacjentami doświadczającymi zróżnicowanych problemów psychicznych.

Kolejne adaptacje skierowane są na przykład do pacjentów z zaburzeniami odżywiania, z problemem uzależnienia czy cierpiących na dolegliwości psychosomatyczne.

Długą tradycję i udowodniona skuteczność ma prowadzenie grup terapeutycznych w nurcie MBT, a w ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęca się kwestii aplikacji pracy opartej na mentalizacji do psychoterapii par.